Wczoraj rozpoczął się szczyt unijny, na którym liderzy krajów UE będą dyskutować o projekcie unijnej strategii, która ma doprowadzić UE do neutralności klimatycznej w 2050 roku.
Konfederacja Lewiatan oraz BusinessEurope popierają ambicje Europy, aby skutecznie chronić Ziemię – jej zasoby, klimat i środowisko. Głęboka transformacja energetyczna powinna być jednak przeprowadzona w sposób inkluzyjny, przy utrzymaniu konkurencyjności gospodarki i miejsc pracy. Dolnośląscy Pracodawcy popierają inicjatywę, ponieważ ochrona środowiska i walka ze zmianami klimatu ma dla nas ogromne znaczenie.
Premier Morawiecki blokuje jednomyślne zobowiązanie wszystkich krajów UE do neutralności klimatycznej w 2050 r. Liczy, że pomoże to Polsce uzyskać więcej funduszy z UE, ale czy nie skończy się odwrotnie?
- Zgoda na ambitną europejską politykę klimatyczną musi być uwarunkowana wprowadzeniem mechanizmów ochrony konkurencyjności przemysłu europejskiego, stworzeniem warunków dla uczciwej, sprawiedliwej transformacji we wszystkich krajach UE i mądrego ukierunkowania środków publicznych i prywatnych na rozwój nowych technologii zeroemisyjnych. Takie postulaty znalazły się m.in. na wniosek Polski już w konkluzjach czerwcowej Rady – mówi Daria Kulczycka, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.
Polska wnioskuje do Brukseli o pogłębione analizy, o więcej czasu i więcej pieniędzy na transformację. Zdaniem Konfederacji Lewiatan jest to w pełni uzasadnione, ale tylko wtedy, gdy jednocześnie rząd przedstawi wiarygodną, szczegółową mapę przejścia od węgla do odnawialnych źródeł energii wraz ze wskazaniem ich źródeł finansowania. Powinien to zawierać Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu. Na niskoemisyjną transformację gospodarki należy przeznaczyć nie połowę, a całą dostępną Polsce pulę aukcyjną EU ETS. Kluczowe w tym zakresie będą również środki z funduszu w ramach Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji przeznaczonego dla regionów, które są w znacznym stopniu uzależnione od paliw kopalnych. Zaangażowanie kapitału prywatnego jest także niezbędne. Dla przykładu - koszty transformacji samego ciepłownictwa w Polsce wynoszą 110 mld euro do 2030 roku (297 mld euro do 2050 roku).
- Rząd stara się stworzyć wrażenie, że ochroni polskich odbiorców przed wysokimi cenami energii i innymi kosztami transformacji klimatyczno-energetycznej wetując politykę UE lub zamrażając ceny energii. To niemożliwe i nieskuteczne, bo transformację energetyki wymuszają także krajowe realia poza-klimatyczne (jak brak węgla, wody i kończące żywot instalacje węglowe) – dodaje Daria Kulczycka.
Komisja słusznie wskazuje, że 10 najbliższych lat będzie kluczowych dla osiągnięcia celu 2050 roku. Jeśli Europa będzie kontynuować bieżącą ścieżkę, to redukcja emisji gazów cieplarnianych wyniesie tylko 60% w 2050 roku. Komisja proponuje więc bardzo silnie przyspieszenie działań i zmniejszenie emisji o 50-55% już do 2030 roku, czyli za 10 lat.
Problem w tym, że jak dotąd, brak jest pogłębionej oceny możliwości oraz kosztów i korzyści różnych wariantów osiągnięcia celów 2030 w postaci analizy przygotowanej w odniesieniu do całej gospodarki unijnej, jak i poszczególnych krajów oraz sektorów.
Komisja przedstawiła jedynie podstawowe założenia realizacji Planu, m.in. objęcie podatkiem węglowym praktycznie całej gospodarki. Aby ocenić, czy Plan jest tylko ambitny, czy także realny, biznes musi poznać odpowiedzi ma na wiele zasadniczych pytań, jak np.:
- jak ustalić podatek węglowy (cenę CO2), aby zredukować emisję w sposób efektywny kosztowo i elastyczny, dostosowany do specyfiki poszczególnych sektorów i krajów; jakie inne mechanizmy (podatkowe i pozapodatkowe) są rozważane,
- jak zapewnić wzrost i ochronić konkurencyjność Europy w przypadku, gdy inne wiodące gospodarki nie przyjmą podobnych celów klimatycznych;
- jak przeprowadzić transformację w sposób sprawiedliwy i inkluzyjny i nie wykluczać zróżnicowania restrykcyjności rozwiązań w przypadku, gdy miałoby one mieć silnie negatywny wpływ na konsumentów;
- jak finansować transformację, jak duże i w jaki sposób uruchomić fundusze publiczne i prywatne, aby zasypać olbrzymią lukę środków niezbędnych na technologię i inwestycje proklimatyczne.
Zielona transformacja się nie uda bez pełnego zaangażowania biznesu. Taką mobilizację biznes deklaruje, oczekując włączenia w prace nad operacjonalizacją Zielonego Ładu i Europejskiej Polityki Przemysłowej na poziomie europejskim i krajowym.
Konfederacja Lewiatan
Dolnośląscy Pracodawcy
