W opiniowanym projekcie proponuje się dodanie w Art. 71 ust. 2 dodatkowego punktu nr 9, przez co nastąpiłoby uwzględnienie przy ustalaniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, do okresu 365 dniu, w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania w urzędzie pracy, również okresu pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114 i 693) lub zasiłku dla opiekuna na podstawie ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków...

W opiniowanym projekcie proponuje się dodanie w Art. 71 ust. 2 dodatkowego punktu nr 9, przez co nastąpiłoby uwzględnienie przy ustalaniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, do okresu 365 dniu, w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania w urzędzie pracy, również okresu pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114 i 693) lub zasiłku dla opiekuna na podstawie ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. poz. 567), jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą była sprawowana opieka. Projekt ustawy wprowadza w ten sposób możliwość nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych przez osoby, które były uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna z tytułu sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną, a które utraciły to świadczenie na skutek śmierci osoby, nad którą sprawowały opiekę. Opiekunowie osób niepełnosprawnych uprawnieni do wymienionych wyżej świadczeń, to osoby, które zrezygnowały z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania osobistej opieki nad osobą niepełnosprawną. W okresie sprawowania takiej opieki nie były w stanie podjąć zatrudnienia ani innej pracy zarobkowej ani poszukiwać pracy. W związku z tym w przypadku tych osób ustawodawca przewidział możliwość pobierania świadczeń, o których mowa wyżej. Od świadczeń tych opłacane są także składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, w efekcie czego osoby te nabywają uprawnienia do objęcia ubezpieczeniem społecznym na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznym i zdrowotnym na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Śmierć osoby wymagającej opieki powoduje wygaśnięcie prawa do świadczeń, co skutkuje utratą dochodów osoby, która sprawowała opiekę. Jednocześnie osoba taka może nie być w stanie podjąć zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bezpośrednio po ustaniu obowiązków opiekuńczych. W związku z tym w projekcie nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia proponuje się rozszerzyć na takie osoby uprawnień do zasiłku z tytułu bezrobocia. W kontekście zaprezentowanego wyżej wyjaśnienia należy uznać potrzebę zapewnienia osobom, które były uprawnione do wyżej wymienionych świadczeń, a które utraciły te świadczenia na skutek śmierci osoby niepełnosprawnej wymagającej opieki, zabezpieczenia społecznego o ile znajdą się one w trudnej sytuacji materialnej. Niewątpliwie osoby takie nie powinny być pozbawione środków do życia z dnia na dzień. Jednocześnie oprócz zapewnienia środków materialnych należy zadbać o zwiększenie szans tych osób do skutecznego powrotu na rynek pracy poprzez znalezienie pracy lub podjęcie innej działalności zarobkowej. W tym kontekście osoby te powinny być objęte szczególnym, zindywidualizowanym i dostosowanym do ich potrzeb wsparciem w zakresie aktywizacji zawodowej. Niemniej należy zastanowić się nad źródłem zapewnienia tego wsparcia. O ile nie budzi wątpliwości, że działania w zakresie aktywizacji zawodowej dla tej grupy powinny być realizowane w ramach środków Funduszu Pracy, o tyle istnieją pewne wątpliwości odnośnie przyznawania tym osobom prawa do zasiłku dla bezrobotnych.Zgodnie z brzmieniem art. 71 ust. 1 pkt. 2) ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ustawodawca zakładał istnienie wyraźnego związku pomiędzy uzyskaniem prawa do zasiłku, a faktem opłacania przez odpowiedni okres (365 w ciągu 18 miesięcy przed zarejestrowaniem) składek na Fundusz Pracy w odpowiedniej wysokości (podstawa naliczania składek na poziomie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca). W związku z tym uprawnienie do zasiłku z tytułu bezrobocia powinno być nabywane przede wszystkim z tytułu opłacania odpowiednich składek na Fundusz Pracy. W przypadku osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna takie składki nie były odprowadzane. Ustawodawca przewidział wprawdzie sytuacje, w których powstaje uprawnienie do zasiłku dla bezrobotnych, mimo, że składki na Fundusz Pracy nie były odprowadzane. Przykładowo zgodnie z Art. 71 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do okresu 365 dni uprawniających do zasiłku wlicza się okresy m.in. urlopu wychowawczego, pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, czy renty rodzinnej. Można zatem przyjąć, że w opiniowanym projekcie nowelizacji zaproponowano rozszerzenie uprawnienia zgodne z tym duchem. Niemniej w mojej ocenie zastrzeżenia budzi takie wykorzystywanie środków Funduszu Pracy. Z założenia powinny one służyć wsparciu osób, które utraciły pracę, a przed jej utratą opłacały składki na Fundusz Pracy. Natomiast wsparcie osób, które znalazły się w trudnej sytuacji i pozostają bezrobotne powinno być realizowane z innych źródeł, przede wszystkim z pomocy społecznej. W związku z tym uznając potrzebę wprowadzenia regulacji dotyczących wsparcia opiekunów osób niepełnosprawnych w okresie od utraty świadczenia do podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, uważam, że to wsparcie nie powinno być realizowane poprzez przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych, ale w ramach innych świadczeń. Natomiast ze środków Funduszu Pracy należy sfinansować kompleksowe, zindywidualizowane wsparcie takich osób w zakresie aktywizacji zawodowej. W tym miejscu pragnę także zwrócić uwagę na potrzebę dokonania przeglądu sytuacji, w których nabywane jest prawo do zasiłku dla bezrobotnych bez opłacania składek na Fundusz Pracy i ich ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie.  

Źródło: PKPP Lewiatan